در   روزهای گذشته سخنرانی ای از دکتر حسن عباسی پیرامون فلسفه و اهانت ایشان به مرجعیت شیعه(جناب آیت الله جوادی آملی) در جامعه انتشار یافت و بسیاری شروع به پاسخ گویی به او کردند ، اما نکته جالب این پاسخ ها این بود که همه به دفاع از ساحت فلسفه برخواستند و به این موضوع توجه نداشتند که حسن عباسی در آن سخنرانی به صورت مستقیم خواسته یا ناخواسته به یکی ازبالاترین مراجع  شیعه اهانت می کند و تلاش علمی ایشان در زمینه تفسیر قرآن کریم را پوچ می انگارد. این مصیبت عظمایی است که در یک کشور شیعی چند شیعه که مدعی تلاش برای تشکیل جامعه اسلامی هستند حتی مقید به حفظ احترام مراجع شیعی نباشند.
اما نکته دردناک تر از  این سخنرانی، آن است که ما یکی از یاران انقلاب که با تلاش فکری خود بسیاری از دوستداران انقلاب اسلامی – به خصوص از قشر جوان- را به دور خود جمع کرده است را در مسیر خطرناک انحراف ببینیم.

درد نامه اندیشمندان دانشگاهی
شاید حضور اندیشمندان دانشگاهی در حوزه نظریه پردازی دینی بسیار طولانی نباشد ولی در طول حدودا  پنج دهه اخیر ما همواره مواجه با تقابل اسلام دانشگاهی و اسلام عالمان دین بوده ایم.
در این مملکت دوران های مختلف تقابل میان دانشگاهیان مبلغ دین و حوزه علمیه وجود داشته است، هنوز حوزه های علمیه نظریه پردازی های دینی بازرگان، شریعتی، سروش و برخی دیگر از این علمای دانشگاهی را فراموش نکرده است و امروز دارد با نظریه پردازی های دینی جریان ملقب به انحرافی دسته و پنجه نرم می کند.

فضا از تولد شریعتی های دیگر خبر می دهد

ریشه نظرات سست دینی مسلمانان دانشگاهی چیست؟
برای پاسخ به این سوال نخست به نکته زیر توجه داشته باشید:
منظور از اندیشمندان دانشگاهی یا مسلمانان دانشگاهی همان مسلمانانی است که در دانشگاه ها تحصیلات کلاسیک را طی کرده اند و در حوزه دین تحصیلات مناسب ندارند و از سویی دیگر با متد علمای دین برای نظریه پردازی دینی آشنا نیستند.

چرا علمای دانشگاهی نتوانسته اند در حوزه نظریه پردازی دینی موفق باشند؟
اولا: از آنجایی که برای فهم هر حوزه از علوم باید نخست بتوان روش و زبان آن حوزه را فهمید ، چون دانشمندان دانشگاهی با زبان و روش فهم دینی آشنا نیستند قادر به نظریه پردازی دینی نخواهند بود.
ثانیا:  نا آگاهی به جمیع جوانب دین و عدم آگاهی کامل به دین سبب شده است تا علمای دانشگاهی صلاحیت ورود در حوزه نظریه پردازی دینی را نداشته باشند،حضرت نبی صلی الله علیه و آله می فرمایند:
انّ  دین الله (عز و جل) لن ینصره الا من حاطه من جمیع الجوانب.(1) یعنی: دین خداوند متعال را تنها کسی یاری می کند که به تمام جوانب آن احاطه داشته باشد.
ثالثا: برای فهم دین و احادیث معصومین امر بسیار مهمی وجود دارد که در صورتی که مورد توجه نباشد انسان نمی تواند به دین خدمت کند،و آن خود سازی و ایمان است پس تنها کسی می تواند مدعی نظریه پردازی دینی باشد که دارای چنین ویژگی ای باشد.
حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند: حَدِیثُنَا صَعْبٌ‏ مُسْتَصْعَبٌ‏ لَا یَحْتَمِلُهُ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ(2).
سخن و حدیث ما بسی دشوار و سنگین است که جز فرشته مقرب یا پیامبر مرسل یا مومنی که دلش را خداوند به ایمان آزموده آن را تحمل نمی کند(نمی فهمد).
کسی که نتواند احادیث معصومین که مبانی نظریه پردازی دینی است را بفهمد نخواهد توانست نظریه پرداز باشد مگر آن که نام آن را یدک بکشد.

دلایل ظهور روشنفکران دانشگاهی در رده اول نظریه پردازی دینی:

 اولا حوزه و حوزویون در این میان مقصرند:
چرا که:
در چند دهه اخیر به خصوص پس از انقلاب جامعه اسلامی در حوزه های مختلف تئوریک نیاز به تئوری پردازی پیدا کرد ولی حوزویون متناسب با آن عمل نکردند، پس راه برای ورود افراد غیر متخصص باز شد. و از این خلا برای عرض اندام استفاده کردند.

دانشگاهیان مقصرند:
1-حضور در هر میدانی نیاز به مقدمات دارد که هر که تا قبل از تحصیل آن مقدمات به میدان وارد شود به خصوص در حوزه نظریه پردازی علمی جامعه را به سوی انهدام می برد.
2-فهم تفاوت بین عالم دین بودن و مسلمان بودن برای دانشگاهیان روشن نشده است. و فکر میکنند با آشنایی اندک به دین و مسلمان بودن می شود نظریه دینی داد.

شروع انحراف شریعتی ها از کجاست؟

عبور از علمای رده اول دین نقطه اول این انحراف است . در مقدمات بالا آشکار شد به دلایل مختلف اندیشمندان دانشگاهی صلاحیت نظریه پردازی دینی در رده اول و فراتر از علمای دین را ندارند . اما اگر وارد این مسیر شدند و از علمای دین که آگاه به دین هستند گذشتند دیگر وارد مسیر انحراف شده اند و در آینده این انحراف هر روز بیشتر می شود . این همان مسئله ای است که دامن تمام مسلمانان دانشگاهی از بازرگان تا احمدی نژاد را گرفت.

چه کسانی روی پرتگاه انحراف ایستاده اند؟
اما این روزها روند جدایی برخی از یاران انقلاب آغاز شده است که امیدواریم هر چه زودتر آنها به مسیر اصلی برگردند.
آنها که می خواهند با فهم اندک دینی خود در حد بزرگانی چون امام ،شهید مطهری، علامه مصباح، آیت الله جوادی و غیره نظریه پردازی کنند، شریعتی های آینده انقلاب خواهند بود.

اگر امروز برخی در مجلس شاگردان آیت الله مصباح که نظریات ایشان را تبلیغ می کنند با قید تندرو رد می کنند و در برابر علمای رده اول دین حتی نظریه ولایت فقیه خودشان را پایه ریزی می کنند نشانه از همین انحراف دارد.

وقتی که دکتر مسلمانی می آید و به اسم جامعه شناس و بر اساس سیره نبوی که پس از فتح مکه عفو عمومی داده اند از نظام می خواهد تا کروبی و میر حسین را عفو کند و بر نظر خود محکم ایستاده برای آن است که او نمی اند حضرت نبی صلی الله علیه و آله در همان فتح مکه چهار دسته را عفو نمی کند. در صورتی که اسلام را درست نشناسیم به اسم نظریه دینی حکمی می دهیم بر خلاف دین.

این قصه غم بار ماست وقتی می بینیم یکی آیت الله مصباح دیگری آیت الله جوادی و آن یکی ،یکی دیگر از بزرگان رده اول را با نظریات خنده دارش رد می کندو ....

والسلام

اللهم اهدنا الی صراط المستقیم

منابع:
1-منتخب میزان الحکمه جلد1 ص190 حدیث866
2-بحار الانوار جلد 2 صفحه 191. به نقل از آداب الطلاب صفحه 193